Siz Yokken Biz Vardık! Yapma ya?
Beşiktaş Jimnastik Kulübü — Kuruluş: 1910
Siz yokken biz vardık. Böyle bir söylem var. Beşiktaş Jimnastik Kulübü Galatasaray ve Fenerbahçe’den önce, 1903 yılında kurulduğunu iddia ediyor. Bu iddialarını araştırdım ve belgelerle bunun koca bir yalan olduğunu ispatlayacağım.
Kutlanmamış Yıldönümleri
Öncelikle eski gazete arşivlerinde Beşiktaş Jimnastik Kulübünün sözde 75. Yıl öncesi (1978) tek bir kutlaması yok. Fenerbahçe ve Galatasaray ilgili yıllarda her fırsatta 10, 15, 20, 25, 30, 40, 50. yıllarını stadyumlarında özel spor bayramlarıyla kutluyorlar. Beşiktaş da zaman zaman bu maçlara davet ediliyor. Davetlere icabetleri var, ama bir türlü kendi yıl dönümlerini kutlamamışlar. (BJK’ye ait bu tür yıl dönümü belge, davetiye, gazete kupürü, kupa vesaire varsa burada memnuniyetle yayınlayabilirim.)
Beşiktaş’ın yıl dönümü kutlaması namına ilk girişimi 75. yıla dair… O dönem için gayet güzel bir logo hazırlamışlar, “68 yılın” acısını çıkarırcasına da dolu dolu programlar hazırlamışlar…
Milliyet ve Cumhuriyet arşivlerinde kulübün 1978 öncesi kuruluş yılı ile ilgili tek tük bir iki referans bulabildim. Bir tanesi Ocak 1953’te 50. yılla ilgili bir girişim, ama onun da kutlandığına dair bir devam haberi yok.
Bir diğeri 1952’den, 43 yıldır mücadele ediyor denmiş, kuruluşu 1909’a bağlamış. Bir başkası 1963’ten Ziya Kozanoğlu adlı BJK idarecisinin kaleminden. Kozanoğlu 55 yıllık kulüp demiş, kuruluşu 1908’e bağlamış…
Anlaşılan Beşiktaş Jimnastik Kulübü mevzuya 1950’li yıllarda uyanmış. Ancak 1953 trenini kaçırmışlar. Bakmışlar ki Rakipleri 25-30-40 kutluyor, Galatasaray 1955’te, Fenerbahçe 1957’de 50. yıllarını kutlayacak. Biz en iyisi bunların altına girelim demişler… Önce de Fenerbahçe’nin kuruluş yılı altına girmişler…
Efemera ve Arşivler
Eski zamanlarda biriktirilmek, saklanmak amacı ile üretilmemiş kısa ömürlü ve başlangıçta fazla değer taşımayan, ancak sonradan koleksiyoncular tarafından koleksiyon malzemesi haline getirilmiş ıvır zıvır ürünlere efemera denir. Bu ürünler genellikle basılı materyallerden oluşur. Bir kulübün en net tarihçesi logosundaki kuruluş tarihinde perçinlenir. Yıllar içinde logolar değişse de tarih değişmez.
Aşağıdaki rozetin gerçek olduğunu iddia ediyorlar. Tuğrul Yenidoğan arşivi kaynaklı bu rozetin imalat yılını tam tarihleyemiyoruz, ancak gerçekse ve ileri tarihli bir replika değilse Cumhuriyet’in İlanı sonrası, Miladi Takvim’in kabulü olan 26 Aralık 1925 ile Harf Devrimi 1 Kasım 1928 arasında olduğunu Osmanlıca rakamlarla Miladi yıl kullanımından anlayabiliyoruz. Beşiktaş Kulübü bunu resmi üçlü logolarında da kullanıyor. Rozetin üzerinde Osmanlıca ١ ٩٠٦ yani 1906 yazıyor. Evet yanlış okumadınız 1906. Böylece bu rozetle ilk iş Fenerbahçe’den önce vardık demeye başlıyorlar…
Ancak bir noktada Fenerbahçe’nin kuruluş yılı altına girmek kesmiyor, Galatasaray’ın 1905’inin de altına girelim diyorlar. Konu oradan 1903’e kurgulanıyor.
Bu rozet ve türevi logoların üzeri daha sonra amatörce tahrif edilerek 1903 yapılan versiyonları da var. Aşağıdaki resimde Osmanlıca ٣ yani 3 üzerindeki tahrifat açıkça belli oluyor. Yakından baktığınızda etrafında fotomontaj kaynaklı fazladan bir hare olduğunu göreceksiniz.
Yine aşağıdaki 1940–41 İstanbul Şampiyonluğu hatıra belgesinde olduğu gibi (orijinali daha yüksek çözünürlüklü sarı zeminli olan) 1909 olan fotoğraf daha sonradan siyah beyaz versiyonda 1903 olarak tahrif edilmiş.
Aşağıdaki 1951 tarihli, mezattaki Beşiktaş dergisi de armasında kuruluşu 1909 olarak gösteriyor.
Beşiktaş’ın kuruluşu için Rüştü Dağlaroğlu 1954’te 1910, Haluk San da 1960’ta 1909 demiş… Doğrusunu resmi Beşiktaş kaynaklarından aşağıda açıklayacağım, az sabır.
Bu arada Beşiktaş’ın esas kurucusu 1 sicil numaralı, kahraman Kuva-yi Milliyeci, Teşkilat-ı Mahsusa mensubu Fuat Balkan’ın üye kartına da göz atalım. Kulübe girdiği yıl 1909, üye numarası 1, lâkin kulübün kuruluşu 1903. Olacak şey değil elbette…
İskender Yakak’ın kulübe hediye ettiği 1925 (١٩٢٥) tarihli kendi resmi kulüp kartlarında da, kuruluş için yine Osmanlıca harflerle önce Miladi ١ ٩٠٩ (1909) yanında ise Rumi, ١٣٢٥ (1325) yazıyor.
Yukarıdaki tüzük belgesi şu kaynakta 1909 tarihli tüzüğün 1925 baskısı diye sunulmuş. İlahi, elde tarihi tüzük belgesi var, ama üzerinde kuruluş tarihi Miladi 1903 veya Rumi 1318 yazmıyor öyle mi? Sözde 1909 tarihinde basılan tüzüğün 1925’teki ikinci baskısıymış. Demek üzerinden Cihan Harbi geçmiş, Cumhuriyet ilan olmuş ama Osmanlı zamanı hazırlanan tüzük revize edilmeden 16 yıl sonra aynen tekrar basılmış! Bu belge, İskender Yakak’ın kimlik cüzdanı olarak sunduğu belgenin ilk sayfası ile bire bir aynı, ama üzerindeki lekeler ve el yazısından aynı belgenin farklı kaynaktan örneği olduğu anlaşılıyor. Tüzüğün orijinal metni ve tercümesi ise nedense yayınlanmamış.
Beşiktaş’ın İddiaları ve Rasyonalizasyon Çabaları
Beşiktaşlılar bu garabeti “1903’te Beşiktaş’ta kurulan Bereket Terbiye-i Bedeniyye Kulübü daha sonra Beşiktaş Jimnastik Kulübü’ne iltihak oldu” o yüzden doğrusu 1903 diye savunuyorlar. Esasen 1903'te kurulduğu iddia edilen Bereketiko’nun kurucuları, 1903’te 10–12–17 yaşlarındalar. Yani o iş bildiğiniz çocuk oyuncağı, bir kere onu geçiniz…
Bir diğer iddiaları da “futbol Türklere yasaktı, 1910’da rejim gevşedi o zaman resmen kuruldu” diyorlar. Bunlar ya iyi niyetli eksik bilgi, ya da kulüp dezenformasyonu. Zaten resmi tüzel kişilik ve dernek lisansı başka, kulüp resmi evraklarında, logolarında en az 1950’lere kadar 1909 veya 1910 olarak kullanılması başka… 1909 ile 1910 arasındaki kafa karışıklığı da malum kuruluşun gün ve ay olarak net olmamasından. Yıl başında ise 1909, yıl sonuna doğru ise 1910.
BJK resmi sitesinde tarihçe bölümünde şöyle yazmışlar:
1902 sonbaharında Beşiktaş Serencebey Mahallesinde, o zamanın Medine Muhafızı olan Osman Paşa’nın konağının bahçesinde, 22 kişilik genç grup, haftanın bazı günlerinde toplanıp jimnastik hareketleri yapmaktaydı. Başta Osman Paşa’nın oğulları Mehmet Şamil ve Hüseyin Bereket ile mahallenin gençlerinden Ahmet Fetgeri, Mehmet Ali Fetgeri, Nazımnazif, Cemil Feti ve Şevket Beyler’in aralarında bulunduğu gençlerin ilk ilgilendikleri spor branşları, özellikle barfiks, paralel, güreş, halter, aletli ve aletsiz jimnastikti. O sıralarda siyasi hareketler dolayısıyla her türlü toplanmadan ürkerek hafiyeler dolaştıran 2. Abdülhamit’in adamları Serencebey’deki bu toplanmaları haber alınca, spor yapan gençler bir baskınla karakola götürüldü. Bu sporcu gençlerin bir kısmının saray erkanına yakın olması, ayrıca o dönemlerde kötü gözle bakılan futbol oynamadıkları ve sadece beden hareketleri yaptıklarını belirtmeleriyle gergin durum yumuşadı. Hatta saray çevresinden Şehzade Abdülhalim bu sporcuları destekledi ve sık sık antrenmanları seyretmeye başladı. Ünlü boksör ve güreşçi Kenan Bey de antrenmanlara gelerek güreş ve boks hareketleri göstermeye başladı.
Öncelikle şu sözde kurucuları inceleyelim:
Çerkez Osman Paşa’nın oğlu Mehmet Şamil Bey (Şhaplı) 1891 Medine doğumlu, 1903’te tam tamına 12 yaşında. Hüseyin Bereket’le ilgili net bilgi yok ancak abisi değil kardeşi olduğu için onun da en fazla 10–11 yaşında olduğunu varsayabiliriz. Ahmet Fetgeri Bey 1886 doğumlu, yani 1903’de 17 yaşında. Neyse ki o kısmen reşit olmaya yakın. Yine kardeşi Mehmet Ali Fetgeri Bey en fazla 16 yaşında olabilir, ama akran ilişkileri Mehmet Şamil Bey’le yaşıt, yani 12 yaşında olabileceğini düşündürüyor.
Özetle ortada bir spor kulübü değil, hepimizin vaktiyle yaptığı gibi bahçede oyun oynayan, oyun kuran çocuklar var. Resmi veya gayriresmî kaydı ve/veya belgeleri elimizde olmamakla birlikte, 1903’te gayriresmî olarak mahalle çocukları tarafından teşekkül ettiği iddia edile Bereketiko Jimnastik Kulübü’nün bugünkü BJK ile tek ilgisi olsa olsa Beşiktaş semtinde bulunması ve o günün reşit olmayan çocuklarından sadece Fetgeri kardeşlerin 1909/10’daki esas BJK kuruluşunda üye ve/veya sporcu olmalarıdır.
“BJK resmi tarihçisi” rahmetli Tuğrul Yenidoğan ise kurucuların yaşlarını şöyle sunmayı tercih etmiş:
Beşiktaş kulübünü kurarken, Mehmet Şamil Bey 16, Hüseyin Bereket Bey 14, Ahmet Fetgeri Bey 15, Mehmet Fetgeri Bey 13 yaşındadır.
Mehmet Şamil Bey BJK’yi 16 yaşında kurduysa kuruluş tarihi 1907, Ahmet Fetgeri Bey 15 yaşında kurduysa kuruluş tarihi 1901 oluyor. Yenidoğan’ın verdiği rakamlar bu yüzden tutarlı değil. Yani bu kişilerin gerçek doğum tarihleri 1903 yılındaki yaşlarını ortaya koyuyor.
“Bu gençler kendi aralarında spor yapsalar da ortada bir kulübün kurulmasına yönelik resmi bir işlem bulunmuyor.” — Abdülkadir Yücelman
BJK’nin esas kurucusu Fuat Balkan’ın biyografisindeki (Komitacı. BJK’nin Kurucusu Fuat Balkan’ın Anıları, Turgut Gürer, 2008) Beşiktaş ekinde ise Abdülkadir Yücelman, kurucuların yaşlarını şöyle vermiş, yaşlar doğum yıllarıyla yine tutmuyor.
Ahmet Fetgeri 15, Mehmet Fetgeri 13, Mehmet Şamil 19, Hüseyin Bereket 17 yaşındaydı.
Abdülkadir Yücelman şöyle devam etmiş:
Yani bu kişilerin oluşturduğu topluluk bir semt takımı kimliğindeydi. Aslında kurucuların Fetgeri ve Bereket ailelerinin gençlerinden oluştuğu söylenebilir. Bu gençler kendi aralarında spor yapsalar da ortada bir kulübün kurulmasına yönelik resmi bir işlem bulunmuyor.
Dönemin BJK Genel Sekreteri İhap Subaşı 1971’de Fuat Balkan’ın ölümünün birinci yıl dönümünde kaleme aldığı köşe yazısında konuyu şöyle aktarmış ve ne Bereket’ten, ne de 1903’ten bahsetmiş (Kaynak: Komitacı. BJK’nin Kurucusu Fuat Balkan’ın Anıları, Turgut Gürer, 2008)
1908 senesinde Mazhar Kazancı, Fizan Mebusu Cami Bey, Behçet, Mehmet Ali Fetgeri, Hattat Şevket, Fehmi ve Refik gibi bir çok büyükler bir arsa kiralayarak barfiks ve buna muadil aletli jimnastik yapılmaya başlandı. 1909 senesinde Tatavla [Kurtuluş], Pera, Makabi, Union Française gibi spor kulüpleri mevcut iken, bir Türk spor kulübü olmaması nedeniyle [!] Beşiktaş’ta Fizan mebusu Cami Bey’in evinde yapılan bir toplantıda bu spor hareketlerini içinde toplayan “Beşiktaş Jimnastik Kulübü” Mutasarrıf Muhittin Bey’in Başkanlığında kuruldu.
“Fuat Balkan, Ihlamur’daki evinin altındaki yeri, kulüp merkezi yaptı ve Bereket Jimnastik Kulübü’nün adı Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü olarak değiştirildi.” — BJK Resmi Sitesi
BJK resmi sitesi — ki çoğunlukla Tuğrul Yenidoğan tarafından “oluşturulan” resmi kulüp tarihidir — şöyle bir iddiada bulunuyor:
1903 Mart’ında ise özel bir izinle Bereket Jimnastik Kulübü kuruldu.
Mesela biz sporseverler Sultan Abdülhamid tarafından reşit olmayan çocuklara verilen bu özel izni görmek isteriz. Şöyle tuğralı yaldızlı bir ferman olmalı değil mi? Sanırım böyle bir izin — ki bu devlet arşivlerinde de Bereket Terbiye-i Bedeniyye olması gereken resmi bir belgedir — ortada yok. Zira bu izin ortada olsa kurucuların adları, yaşları da bu belgede yer alır.
Kulüp resmi tarih dezenformasyonunu şöyle devam ettiriyor:
1908’de Meşrutiyetin ilanıyla sportif hareketler biraz daha serbestlik kazandı. 31 Mart 1909’daki siyasi olaylardan sonra Edirne’de bulunan Fuat Balkan ve Mazhar Kazancı, Hareket Ordusu ile İstanbul’a geldi. Siyasi olaylar yatıştıktan sonra iyi bir eskrim hocası olan Fuat Balkan ile başta güreş ve halter sporlarını yapan Mazhar Kazancı, Serencebey’de jimnastik yapan gençleri bularak birlikte spor yapma fikrini kabul ettirdi. Fuat Balkan, Ihlamur’daki evinin altındaki yeri, kulüp merkezi yaptı ve Bereket Jimnastik Kulübü’nün adı Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü olarak değiştirildi. Böylece jimnastik, güreş, boks, eskrim ve atletizmin ön planda tutulduğu güçlü bir spor kulübü meydana geldi. Fuat Bey’in arkadaşları Refik ve Şerafettin Beyler de iyi birer eskrimciydi.
Gerçeklere dönersek, 1909’da Bereket Jimnastik Kulübü’nün adı değiştirilmiyor. İki kulüp birleşmiyor. Bu tamamen bir hurafe. Buna dair tek bir somut kanıt veya kayıt yok. Fuat Balkan tarafından kurulan yepyeni bir kulüp; Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü. İsim o vakit değiştirilse kuruluş da 1909 değil, 1903 olarak, ta o zamanlarda tescil edilir, logoya, tüzüklere, basılı malzemelere işlenirdi, öyle değil mi?
1903’de kurulan oluşum, olsa olsa çoluk çocuk tarafından Beşiktaş’ta mukim biraz da hayal mahsulü Bereket Terbiye-i Bedeniyye Kulübü. Elimizde bu kulübün resmi veya gayriresmî tüzel varlığına dair bir delil yok.
Çoktan tarihin sayfalarına gömülmüş bu Bereket’in de cebren ve hile ile resmen BJK’ye iltihakı yanılmıyorsam 1960 yılındaki BJK tüzük tadili kongresinden önce gerçekleşmiyor. O kongrede Bereket’in tüzel kimliğini temsilen hak sahibi kimse var mı o da meçhul elbette…
Tuğrul Yenidoğan şu bilgiyi de vermiş, aynı belge Turgut Gürer’in Fuat Balkan biyografisinde de mevcut:
“Fuat Balkan ve Umumi Katip Hüsnü Bey Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü’nün nizamnamesini hazırladı. Mazhar Kazancı istidayı imzaladı. İstida Beyoğlu Mutasarrıflığının Cemiyetler Defterinin 468. sayfasına 13 Kanunusani 1326 tarih (1910 miladi) ve 1760 numarayla kaydedildi. Ve tasdik edilen 185 sayılı tescil belgesi verildi.”
Burada da doğru çevrim 1910 değil, Rumi 1911 olmalı. Rumi 13 Kanunusani 1326, Miladi olarak 26 Ocak 1911’e denk geliyor. Turgut Gürer çevrimde ‘hata’ yapmış. Bu arada malum 1870’ten sonra Osmanlı’da Rumi takvim kullanıldığını da not düşelim.
Beşiktaş Jimnastik Kulübü Nizamnamesi
Aylar önce bu konuyu araştırdığımda İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kütüphanesi Nadir Eserler Bölümü kataloğunda Beşiktaş “Jimlastik” Kulübü’nün 1934 nizamnamesini ve 1936 tarihli resmi tarihçe kitapçıklarını bulmuştum. Kütüphaneye ancak 23 Ağustos’ta (2017) gitme fırsatı bulabildim.
Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 1934 tarihli Nizamnamei Esasi ve Dahilisi’nin yani dernek tüzüğünün 29. maddesinde kuruluş tarihi (Rumi) 1325 olarak geçiyor. Burada ay belirtilmemiş, ancak Rumi 1325 Miladi takvimde 14 Mart 1909 ila 13 Mart 1910 arasına denk geliyor. Kimi yerde 1909, kimi yerde 1910 kullanılması da bundan olmalı.
Kuruluş: 26 Kanunusani 1325 / 8 Şubat 1910
Diğer, 1936 tarihli, “Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün Kuruluşu ve Muhtelif Sporlar Hakkında Küçük Bir Tarihçesi” kitapçığında ise kuruluş tarihi 26 Kanunusani olarak verilmiş. Kulübün 1936’da 27 yaşına bastığı söyleniyor, dolayısıyla Kuruluş tarihi net ve kesin olarak 26 Kanunusani 1910 diyebiliriz. Peki hani Fuat Balkan 1909’da Bereket Jimnastik Kulübü’nün adını Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü olarak değiştirmiş ve iki kulübü birleştirmişti? Bu tüzük bunun koca bir hurafe olduğunun resmi ispatı.
Bu arada sonradan 1903’e yorulan logodaki 3 siyah 2 beyaz şerit esasen 1325 yani 325 için sembolize edilmiştir.
“Kulübün resmi tarih tesisi olan 1325 senesinin beher rakkamının işaret ettiği remizleri muhtevi olarak üç siyah ve iki beyaz tulani kalın çizgi üzerine…”
3 Siyah + 2 Beyaz = 5 şerit → 325
Sen istediğin kadar 1325’i sonradan 1903 yap, adam logoya nakış gibi işlemiş kuruluş tarihini… Bu konuda BJK resmi açıklaması da Bahçeli matematiği gibi, komedi. Nedense Hicri 1319 bulabilmek için çırpınmışlar, bir de Rumi karşılığı 1903 demişler, el insaf:
“Kulüp Arması ve Anlamı Beşiktaş’ın kulüp arması kuruluş tarihini simgelemektedir. Armadaki ilk beyaz çubuk biri (1), üç siyah çubuk üçü (3), ikinci beyaz çubuk da ikinci biri (1) ifade etmektedir. Armanın tümü dokuz parçadan oluşmaktadır ki bu dört rakam yan yana geldiği zaman Hicri takvimdeki 1319’u meydana getirir. Bu rakamın Rumi yıl karşılığı ise Beşiktaş Kulübü’nün kuruluş yılı olan 1903’dür.”
Rumi 26 Kanunusani 1325 ise tam olarak 8 Şubat 1910 tarihine karşılık geliyor. Resmi kuruluş belgesinde ise 13 Kanunusani 1326 yazıyordu. Yani kulüp kurulduktan neredeyse bir yıl sonra 1911’de de resmi tescili yapılmış. Dolayısıyla iddia edildiği gibi 1910 resmi tescil tarihi de değil. Ayrıca bu resmi ve tarihi belgelerde hiçbir şekilde esasen 1903’te kurulduk, 1909’da Bereket’le birleştik, resmi başvuru 1911’de oldu da yazmıyor.
Anlaşılan Rumi/Miladi takvimlerin tam örtüşmemesinden kaynaklı karışıklığı fırsatı bilip kuruluşu önce Rumi 1325’in başı 1909’a, oradan 1906’ya sonra da 1903’e çekmişler. Neyse ki 1453 olarak tescil edip Fatih Sultan Mehmet’i onursal üye yapmamışlar.
Yine aynı dokümana göre Fuat Balkan ve Mazhar Bey’in kurucular olduğu, Bereket ve Fetgeri kardeşlerin üye olduğu, 1910 öncesi sportif faaliyetlerin mahallede oynanan çocuk oyunları kapsamında olup herhangi bir resmi veya gayriresmî tüzel kişiliğe sahip olmadığı, futbol şubesinin kuruluşunun ise ancak 1327 İlkbaharı yani 1912 yılına denk geldiği açık ve nettir.
Jimnastik Kulübünün İlk Futbol Maçı: 3 Ekim 1919
Resmi belgelerinde futbol şubesinin kuruluşunu 1912 olarak göstermelerine rağmen, Maçkolik kayıtlarında ilk resmi futbol maçları da 3 Ekim 1919, kulüp kayıtlarında ise 1336 (en erken 1 Mart 1920) Pazar Ligi olarak gözüküyor.
Özetle Beşiktaş Jimnastik Kulübü, bugünkü “üçüncü büyük” sıfatıyla paralel olarak 8 Şubat 1910 tarihinde Beşiktaş semtinde kurulmuştur. Futbolda da ilk resmi maçlarını en erken 1919’da yapmıştır. Aksini “belgelerle” ispatlayabilecek ve düzeyli bir tartışmada karşı fikirlerini savunabilecek Beşiktaşlı arkadaşlara kapım her zaman açık.
Bir de şunu soralım: BJK Müzesinde üzerinde Osmanlıca veya Türkçe harflerle 1325 veya 1909 yazılı forma, flama, bayrak, efemera var mıdır? Peki, üzerinde 1318 veya 1319 yazan herhangi bir malzeme?
Carlos Gunnera.-
Ek:
Beşiktaş Jimnastik Kulübünün İlk Başkanı: Şükrü Paşa
BJK resmi sitesinde ilk başkan olarak belirtilen Mehmet Şamil Bey zaten 1891 doğumlu 1903’te henüz 12 yaşında, bıyıkları dahi terlememiş. Göya 17 yaşına kadar da başkanlık yapmış… (1909’da çıkacak olan Cemiyetler Kanunu bile cemiyet azalığını asgari 20 yaşa bağlayacaktır.)
İkinci başkanları 1908–1911 arasında (Rıza Paşazade) Mirliva [Tuğgeneral] Şükrü Paşa (Eski Viyana Askeri Ataşesi) olarak gözüküyor. İki başkan arasında epey bir yaş ve rütbe farkı var… Eski ataşemiliter Şükrü Paşa’nın Viyana dönüşü BJK kuruluşunda başkanlık üstlenmiş olması akla mantığa çok daha yatkın.
Lâkin, Şükrü Paşa Viyana’daki görevine 14 Nisan 1320’de (27 Nisan 1904) atanıyor, 8 Mart 1327’de de (21 Mart 1911) istifa ediyor. Devlet Arşivlerindeki belge kayıtları aşağıda:
Dolayısıyla Beşiktaş’ta Başkanlık görevine gelebilmesi esasen sanki en erken Nisan 1911’de mümkün gözüküyor…
Bu arada, Fuat Balkan yönetiminin hazırladığı 1936 tarihli tarihçede 1325 kuruluş yılında ilk başkan zaten Şükrü Paşa olarak gözüküyor. Burada ilginç ve garip olan Şükrü Paşa’nın 1325’ten 1327’ye iki yıl Viyana’dan başkanlık yürütmüş olması durumu…
Yine de Fuat Balkan’ın başkanlığındaki yönetimin hazırladığı tarihçede ne 1903’ten, ne de Bereketiko’dan bahsediliyor olması; Osman Paşazade Şamil ve Ahmet Fetgeri Beylerin kayıtlı üyeliklerinin gözükmesine rağmen, 1910 öncesi diğer semtlerdekilerle birlikte, “Serencebey’deki spor heveskârları” sadeliğinde sunularak adeta yok sayılmaları, ilk başkanın Şükrü Paşa olarak belirtilmesi, 1910 öncesi durumun iyice hayal mahsulü olduğuna işaret ediyor.
Kimliğini doğru tespit açısından, 20 Kasım 1933 tarihli nota göre, Viyana Ataşemiliteri Şükrü Paşa da 1933 öncesi vefat eden üyeler arasında bulunuyor.
